Lech Neyman – autor koncepcji granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej

Lech Neyman pochodził z Poznania. Urodził się w 1908 roku. Jego ojciec był drogistą (właścicielem drogerii). W stolicy Wielkopolski uczył się w gimnazjum, potem studiował prawo (studia ukończył w 1932 r.). Był pracownikiem poznańskiej Prokuratury Generalnej. W trakcie studiów odbył kurs w szkole podchorążych. Politycznie związany był z prawicą narodową. Był członkiem Młodzieży Wszechpolskiej oraz Obozu Narodowo-Radykalnego (od 1934 r.).

Walczył we wrześniu 1939 roku w szeregach 56 pułku piechoty. Był kilka razy raniony. Odznaczono go Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari V klasy. Po przegranej wojnie obronnej włączył się do konspiracji. Działał w Grupie „Szańca”, zrzeszającej byłych członków ONR „ABC”. Brał udział w organizacji struktur w Wielkopolsce i na Pomorzu – ziemiach bezpośrednio włączonych do Rzeszy i poddanych surowej germanizacji. Po utworzeniu Narodowych Sił Zbrojnych związał się z tą organizacją. W konspiracji posługiwał się licznymi pseudonimami, m.in.: „Wacław Górnicki”, „Butrym”, „Domarat”.

Neyman był autorem koncepcji przesunięcia granicy państwa polskiego na zachód. Konkretniej, granica miała oprzeć się na Odrze i Nysie Łużyckiej. Tę koncepcję prezentował w kolejnych broszurach („Szaniec Bolesławów”, „Likwidacja niemczyzny”, „Szlakiem Chrobrego”). Oprócz pisania tekstów programowych Neyman redagował pismo „Naród i Wojsko”, działał w cywilnych strukturach NSZ, a także w sądzie oficerskim. Był zaangażowany w niesienie pomocy ludności żydowskiej. W 1944 roku otrzymał awans na kapitana NSZ.

Po wyparciu Niemców z Polski nadal konspirował, tworząc struktury NSZ na obszarach zachodnich. Stał na czele okręgu pomorskiego, a następnie organizował okręg śląski. Aresztowany przez bezpiekę, został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano przez rozstrzelanie w dniu 12 maja w 1948 roku w osławionym więzieniu mokotowskim. Jego szczątki odnaleziono w 2012 roku, a zidentyfikowano dopiero w lutym 2018 roku. Prezydent Lech Kaczyński w 2009 roku odznaczył pośmiertnie Neymana Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.

Artykuł powstał dzięki pomocy Gminy Wrocław