Początki sowieckiego terroru na ziemiach polskich

Początki sowieckiego terroru na ziemiach polskich

Po „wyzwoleniu” ziem polskich przez Armię Czerwoną tylko przez chwilę wydawało się, że zapanował spokój. W rzeczywistości jedną okupację zastąpiła druga. Jak wyglądało tworzenie „władzy ludowej” na północnym Mazowszu opisał Czesław Czaplicki (ps. „Ryś”).

Na terenie Niemiec jeszcze trwały działania wojenne, gdy Sowieci i ich pachołkowie przystąpili do likwidacji podziemia niepodległościowego w Polsce. Powołano instytucje do szerzenia terroru wobec własnych obywateli. Były to Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego (w terenie funkcjonowały agendy resortu – Urzędy Bezpieczeństwa) oraz ciesząca się jeszcze gorszą sławą Informacja Wojskowa. Pieczę nad tzw. bezpieką sprawowało sowieckie NKWD. Władza PPR opierała się na bagnetach Amii Czerwonej. Wszystko to dokonało się przy biernej postawie aliantów zachodnich, zmęczonych już wojną i ponoszonymi z tego tytułu ofiarami.

Powszechnie znane jest podstępne aresztowanie i proces przywódców Polski podziemnej z generałem Leopoldem Okulickim na czele. W powiecie przasnyskim terror wcale nie był mniejszy. Już w kwietniu 1945 roku na murach i płotach w Przasnyszu pojawiły się napisy:

„Pod sąd AK i NSZ!”

„Śmierć faszystom spod znaku NSZ i AK, zaplutym karłom reakcji!”

Rozpoczęły się prześladowania ludzi związanych z Armią Krajową i Narodowymi Siłami Zbrojnymi. Znajdowali się oni na pierwszych miejscach list zawierających nazwiska osób, które miały być aresztowane.

Na północnym Mazowszu cele sowieckiego okupanta realizował Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Makowie Mazowieckim. Siedziba znajdowała się w Krasnosielcu położonym nad rzeką Orzyc. Tamtejsi funkcjonariusze byli szczególnie barbarzyńscy.

Jedną z czołowym postaci był od samego początku Henryk Wyszomirski, który w czasie II wojny światowej służył w Armii Krajowej, a potem przeszedł na stronę wroga. Formalnie kierownictwo PUBP znajdowało się w rękach polskich, ale rzeczywistą władzę sprawował sowiecki „doradca”, funkcjonariusz NKWD.

Źródło: Czesław Czaplicki, Poszukiwany listem gończym, wyd. 2, Wrocław 2004.

artykuł powstał dzięki pomocy Gminy Wrocław

   

Zobacz również

Kontakt

Wydawca
Stowarzyszenie Dolnośląski Instytut Korfantego

ul.  Porzeczkowa 3, Wrocław
 
Portal kotwicepamieci.pl jest wpisany do ewidencji dzienników i czasopism pod numerem 3585
Janusz Wolniak – Redaktor