„Wiktor” – dowódca 6. Wileńskiej Brygady AK

U boku słynnej 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej pod dowództwem majora Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” walczyła również 6. Brygada. W jej skład wchodzili żołnierze oddziałów leśnych z Wileńszczyzny. Po rozbiciu AK przez Sowietów, przedostali się na zachód i podjęli walkę z komunistami. Dowódcą 6. Brygady był Lucjan Minkiewicz (ps. „Wiktor”).

Lucjan Minkiewicz przyszedł na świat na terenie Rosji Sowieckiej w niespokojnym grudniu 1918 roku. Rodzina przyjechała do Polski, osiedlając się z początku w Białymstoku, a następnie w Wilnie. Ukończył gimnazjum i rozpoczął studia na Politechnice Warszawskiej, które zostały przerwane przez wybuch II wojny światowej.

Do wojska Minkiewicz zaciągnął się na ochotnika. Po przegranej wojnie wrócił do Wilna i tu zaczął konspirować w szeregach Związku Walki Zbrojnej. Kiedy Niemcy zaatakowały ZSRS, wstąpił do oddziału leśnego, który stanowił zalążek 6. Wileńskiej Brygady AK. W jej szeregach walczył w operacji „Ostra Brama”; otrzymał też awans na podporucznika. Po zdradzieckim rozbiciu wileńskiej AK przez Sowietów, uszedł w okolice Białegostoku. Tutaj porozumiał się z majorem Zygmuntem Szendzielarzem (ps. „Łupaszko”), który odtwarzał właśnie podległą sobie 5. Brygadę. Przez kilka miesięcy Minkiewicz był zastępcą dowódcy 1. szwadronu w tej brygadzie.

5. Brygada została zdemobilizowana na jesieni 1945 roku. „Wiktor” jednak pozostał w lesie jako dowódca oddziału partyzanckiego; po kilku miesiącach szwadron przemianowano na 6. Wileńską Brygadę AK, co miało być nawiązaniem do tradycji oddziałów działających na Wileńszczyźnie. Do października 1946 roku stał na czele brygady, działał na Podlasiu, walcząc z KBW, bezpieką i NKWD.

Ostatecznie jednak musiał Minkiewicz porzucić walkę zbrojną z powodu złego stanu zdrowia. Na polecenie „Łupaszki” zdał dowództwo nad brygadą i wyjechał – wpierw do Zakopanego, potem do Wrocławia i wreszcie do Krakowa. Przez cały ten czas nadal konspirował i pozostawał w kontakcie z dowództwem i kolegami.

W 1948 roku „Wiktor” i jego żona Wanda (ps. „Danka”, sanitariuszka AK) zostali aresztowani przez bezpiekę. Minkiewicz został skazany na karę śmierci – zarzucano mu m.in. współpracę z Niemcami podczas wojny, a także szpiegostwo i zamachy na przedstawicieli władzy. Prezydent Bolesław Bierut nie ułaskawił go. W dniu 8 lutego 1951 roku „Wiktor” został zgładzony poprzez strzał w tył głowy – zginęli wówczas również major Szendzielarz i podpułkownik Olechnowicz. Nie wiadomo, gdzie został pochowany. Jego żona otrzymała wyrok 12 lat więzienia – wyszła na wolność w 1956 roku.

W 2007 roku prezydent Lech Kaczyński pośmiertnie odznaczył ppor. Minkiewicza Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Artykuł powstał dzięki pomocy Gminy Wrocław