Atak na katownię UB w Krasnosielcu. Cz. 2

Atak na katownię UB w Krasnosielcu. Cz. 2

 

Najbardziej spektakularną akcją, w której brał udział Czesław Czaplicki (ps. „Ryś”), był atak na siedzibę Urzędu Bezpieczeństwa w Krasnosielcu. W efekcie odbito kilkudziesięciu więźniów politycznych – żołnierzy Armii Krajowej i Narodowych Sił Zbrojnych. Przebieg tej akcji opisał Czaplicki w swoich wspomnieniach „Poszukiwany listem gończym”.

Po koncentracji oddziału na kwaterze w gospodarstwie Gadomskiego we wsi Grzybki (pow. makowski) przeprowadzono ćwiczenia i wypróbowano broń. Tymczasowe dowództwo nad 60-osobowym oddziałem (ochotników  było tak wielu, że część musiano odesłać do domów) sprawował ppor. Henryk Pszczółkowski (ps. „Myśliwiec”), którego zastępcą był ppor. „Ryś”. Przyjaciele odpowiedzialni byli za organizację i rozlokowanie bojowców. Następnie dowodzenie objął por. Adam Dziemieszkiewicz.

Dziemieszkiewicz przez pięć lat walczył w oddziale leśnym, był też komendantem NSZ na powiat ostrołęcki. Posługiwał się wówczas pseudonimem „Adam”. Po „wyzwoleniu” ziem polskich przez Sowietów Dziemieszkiewicz został wcielony do I Armii Wojska Polskiego. Wiosną 1945 roku stacjonował w Modlinie. Udało mu się uzyskać przepustkę, oficjalnie na załatwienie spraw rodzinnych. W rzeczywistości ruszył, aby przejąć dowodzenie nad grupą uderzeniową. Przy okazji przybrał nowy pseudonim – „Pogoda”.

Jego pięcioletnie doświadczenie i niezwykła odwaga dawały gwarancję powodzenia akcji – wspominał „Ryś”.

Dziemieszkiewicz bynajmniej nie był amatorem. Zanim doszło do ataku, dokładnie przestudiowano szkice budynków bezpieki w Krasnosielcu. Wiedziano, gdzie znajduje się areszt, pomieszczenia śledcze i dyżurka straży. Za przygotowanie planu ataku odpowiadał „Pogoda”, „Myśliwiec”, „Ryś” oraz sierżant Bolesław Chodkowski (ps. „Sokół”) z powiatu makowskiego.

Oddział podzielono na pięć grup:

  1. grupa ubezpieczenia przedniego (dowódca: Zdzisław Krępski „Kurzawa”)
  2. grupa szturmowa (dowódca: Henryk Pszczółkowski „Myśliwiec”)
  3. grupa do zdobycia wartowni UB (dowódca: Czesław Czaplicki „Ryś”)
  4. grupa ubezpieczenia bocznego (dowódca: Bolesław Chodkowski „Sokół”)
  5. grupa ubezpieczenia tylnego (dowódca: Czesław Dzieliński „Bok”)

Pod wieczór 30 kwietnia 1945 roku (tego dnia w oblężonym Berlinie odebrał sobie życie Adolf Hitler) zarządzono zbiórkę. Oddajmy głos uczestnikowi tych wydarzeń:

„Pogoda” (…) wygłosił płomienne przemówienie na temat obowiązku samoobrony przed niszczycielskimi represjami drugiego okupanta, działającego poprzez swoją agenturę ubecko-peperowską, oraz niesienia pomocy torturowanym i rodzinom mordowanych patriotów. Po wspólnym odmówieniu modlitwy i odśpiewaniu hymnów: „Boże coś Polskę” i „Jeszcze Polska nie zginęła” oddział wyruszył na akcję.

Źródło: Czesław Czaplicki, Poszukiwany listem gończym, wyd. 2, Wrocław 2004

Artykuł powstał dzieki pomocy Gminy Wrocław

 

   

Zobacz również

Kontakt

Wydawca
Stowarzyszenie Dolnośląski Instytut Korfantego

ul.  Porzeczkowa 3, Wrocław
 
Portal kotwicepamieci.pl jest wpisany do ewidencji dzienników i czasopism pod numerem 3585
Janusz Wolniak – Redaktor