Somosierra – chwała polskich szwoleżerów

30 listopada 1808 roku, czyli dokładnie 209 lat temu, polscy szwoleżerowie przeprowadzili szarżę pod Somosierrą.

W 1808 roku Napoleon Bonaparte podporządkował sobie Hiszpanię i osadził na tamtejszym tronie swojego brata Józefa. Wybuchło wielkie powstanie narodowe przeciwko nowym porządkom. Cesarz Francuzów wkroczył do Hiszpanii. Jednak drogę do Madrytu, wiodącą przez górzysty teren, zablokował korpus w sile 10 tys. żołnierzy pod wodzą gen. Benito San Juana. Napoleon zdecydował, że nie będzie tracił czasu na obchodzenie gór, a spróbuje szturmem zdobyć wrogie pozycje.

Nad ranem 30 listopada do natarcia ruszyła francuska piechota. Została jednak zmuszona do odwrotu – Hiszpanie umiejętnie wykorzystali teren, rozstawiając baterie dział i obsadzając zbocza strzelcami. Wąwóz wydawał się nie do zdobycia.

Zirytowany Napoleon pchnął do ataku kawalerię. Konkretniej – polskich szwoleżerów pod dowództwem pułkownika Jana Leona Kozietulskiego. Na uwagi sztabowców, że atak jest z góry skazany na porażkę, Bonaparte odpowiedział:

Zostawcie to Polakom!

Szwoleżerowie dobyli szabel. Kozietulski rzucił krótki rozkaz:

Naprzód, psiekrwie, cesarz patrzy!

Polacy runęli cwałem na pozycje powstańców. Mimo że Hiszpanie zdołali oddać salwę, szwoleżerowie nie złamali szyku i przewalili się przez pierwszą linię obrony. Baterii było razem cztery, a na poboczach stali strzelcy – kawalerzyści byli więc ostrzeliwani z trzech stron. Ci, pod którymi zabito konie, musieli walczyć z piechurami atakującymi na bagnety.

Szarża trwała 8 minut i zakończyła się pełnym zwycięstwem. Hiszpanie poszli w rozsypkę, porzucając działa. Polacy rzucili się w pościg i zdobyli jeszcze miasto Buytrago. Za nimi posuwała się francuska piechota, oczyszczając pole bitwy. Brawurowy atak polskich szwoleżerów otworzył Napoleonowi drogę na Madryt. Okupiono to wszakże wysokimi stratami. Ze 125 kawalerzystów zginęło 24, a kilkudziesięciu było rannych i kontuzjowanych.

Artykuł powstał dzięki pomocy Fundacji KGHM